Petrokok podcast’inin bu bölümünde Türkiye çimento ve petrokok piyasalarındaki gelişmeleri ele alıyoruz.
Argus’dan Erisa Şenerdem, Türkiye’nin en büyük çimento üreticilerinden olan Akçansa’nın Satın Alma Yöneticisi Ezgi Kayahan ile Covid-19’un sektörün satışlarını, tedarik zincirini ve yakıt karışımlarını nasıl etkilediğini ve yılın geri kalanında sektörü nelerin beklediğini konuşuyor.
Ilgili bağlantılar
İngilizce versiyonu dinlemek isterseniz, lütfen burayı tıklayın.
The Petcoke Podcast'ten daha fazlası
Transcript
Erisa: Merhaba, Agrus Media'nın petrokok podcast'ına hoşgeldiniz. Bu seride endüstrinin ana temsilcilerinden petrokok piyasasındaki son gelişmelerle ilgili görüşlerini almak için kendileriyle söyleşi yapıyoruz. Bugünkü bölümde Türkiye'deki çimento sektöründe bu sene yaşanan gelişmeler ve Covid-19 pandemisinin çimento ve petrokok piyasalarının üzerindeki etkisiyle ilgili bir söyleşimiz olacaktır. Petrokok Podcast'ı size sektörün önde gelen bağımsız enerji ve emtia fiyat sağlayıcılarından Argus Media tarafından sunulmaktadır. Benim adım Erisa Şenerdem, Argus Enerji Petrokok Rapor'un editör yardımcısıyım. Bugün Türkiye'nin en büyük çimento gruplarından Akçansa'nın Satın Alma Yöneticisi Ezgi Kayahan ile görüşüyorum. Hoşgeldiniz Ezgi Hanım, davetimizi kabul ettiğiniz için çok teşekkür ediyoruz.Ezgi: Merhaba, davet ettiğiniz için ben teşekkür ederim.
Erisa: Memnuniyetle. Hemen ilk soruyla başlamak istiyorum. Bu senenin başında Türkiye çimento üretiminin 2020 için bir önceki yıla nazaran %2 civarında büyümesi bekleniyordu. Fakat Covid-19 pandemisinin yayılması dünyanın birçok yerinde de olduğu gibi Türkiye ekonomisinin yavaşlamasına da yol açtı. Pandeminin Türkiye çimento sektörü üzerindeki etkisi ve sizin şirketinizin tecrübesinden bahsedebilir misiniz?
Ezgi: Tabii ki de. Covid-19 durumu gerçekten küresel tedarik zinciri için çok önemli bir deneyim. Sadece sizin ülkenizin ya da şirketinizin durumu bu zincirin odağında değil. Tedarikçilerinizin ve müşterilerinizin durumu da en az sizin üretim yapma durumunuz kadar önemli. Bence Türkiye çimento sektörü için bu durumun en önemli çıktısı küresel tedarik zinciri üzerinde tekrar düşünmek ve bunu düşünürken de sürdürülebilirlik bakış açısını zemine oturtmak olacak.
Erisa: Evet, buna ilişkin bir soru daha: Covid-19'un çimento fabrikalarının fuel-mix diye adlandırdığımız yakıt portföyünde etkisi ne oldu?
Ezgi: Esasında bu durumun iki tane temel etkisi var. Birincisi, küresel fosil yakıt piyasaları. Bütün üretim üniteleri, sadece çimento endüstrisi değil, diğer üreticiler de temel ham maddelerinin bir şekilde ikamesi olabilecek ürünleri, tedarik güvenliği anlamında, artık listelemek durumundalar. Emtia fiyatlarındaki ve emtiaların bulunabilirliği üzerindeki bu oynaklık doğal kaynaklar üzerindeki baskıyla birlikte artacak. Bu da hem küresel operasyonlar üzerinde hem de rekabet üzerinde dengeleri değiştirecek bir unsur olarak karşımıza çıkacak. İkinci olarak da belki de en önemlisi sürdürülebilirlik bakış açısı. Pandemi dünyada çevresel önceliklere ilişkin ajandayı değiştirecek ve küresel anlamda fosil yakıt tüketiminden alternatif yakıt tüketimine ciddi bir paradigma değişimiyle karşı karşıya kalacağız. Biz Akçansa olarak, halihazırda devam eden güçlü bir alternatif yakıt kullanım perspektifine sahibiz ve bugün karşılaştığımız bu durum da bunun doğru bir yol olduğunun göstergesi esasında.
Erisa: Evet, o değişime şahit olmak gerçekten ilginç olacaktır gelecek seneler için de. Çok merak ettiğim bir konuya değineceğim şimdi. Türkiye'nin petrokok ithalatı senenin ilk yarısında geçen sene aynı döneme göre %2 ya da 220.000 ton arttığını görüyoruz. Bu da özellikle ithalatın Haziran ayında hızla artmasından kaynaklanıyor. Aslında bu trend beklenmeyen bir trenddi çünkü bu sene lokal yerli petrokok üretimi de artmıştı ve pandeminin yavaşlamasıyla birlikte düşmesi bekleniyordu. Buradaki artışın ana etkenleri sizce nelerdir ve verilerden çıkarmamız gereken mesaj nedir? Bu trendin senenin kalanı için de devam etmesini bekleyebilir miyiz?
Ezgi: Öncelikle biz Türkiye'de %100 bir karantina, evde kalma kısıtlaması uygulamadık. Dolayısıyla çimento endüstrisi bu süreci bireysel fabrika kapanışlarıyla ya da fırın kapanışlarıyla, bölgesel bazlı olarak yürüttü. En önemlisi satış rotası, iç satışlardan ihracat satışlarına yönlendirildi. Ama burada not etmemiz gereken önemli bir durum var, bu fabrikadan fabrikaya değişkenlik gösteren bir durum. Temel olarak da fabrikanızın bulunduğu coğrafi konuma bağlı olarak değişkenlik gösteren bir durum. Kıyılarda yer alan ihracat kabiliyeti yüksek fabrikalarda çok dramatik bir üretim faaliyeti değişikliği gözlemlemedik ancak aynı şeyi maalesef iç bölgelerde yer alan fabrikalar için söylemek zor ve yıl sonuna kadar da bu durum bu şekilde devam edecek gibi görünüyor.
Erisa: Evet. Global petrokok üretiminin düşmesiyle birlikte petrokok fiyatlarında özellikle Temmuz ayı itibariyle çok hızlı bir artış görmekteyiz. Bu, şirketinizin yakıt değiştirmesine yol açtı mı ya da açmasını bekliyor musunuz? Bu seneki yakıt portföyünüzün 2019'a göre nasıl gelişmesini bekliyorsunuz?
Ezgi: Biz yakıt bileşimimizi planlarken piyasadaki fiyatları ve sürdürülebilirlik hedeflerimizi göz önüne alıyoruz ve Türkiye piyasası da fiyat değişkenliklerine, fiyat oynaklıklarına bağlı olarak yakıt bileşimini değiştirme konusunda gelişmiş kaslara sahip. Kok tarafında fiyat artışı gördüğümüz zaman kömüre, kömür tarafında artış gördüğümüz zaman koka hızlıca geçiş yapabiliyoruz. Aynı zamanda çok etkin bir biçimde yerli kaynaklardan faydalanıyoruz. Daha önceden de belirttiğim gibi alternatif yakıtların kullanımıyla ilgili de çok ciddi inisiyatifler yürütüyoruz. Buna örnek olarak şunu gösterebilirim. Geçtiğimiz sene, Temmuz sonu itibariyle bizim termal ikame bazında alternatif yakıt kullanım oranımız %15'ti. Bu yıl ise aynı oradan %20'ye ulaştı. Biz fosil yakıtlardan alternatif yakıtlara geçiş adımlarını yıllar önce attık ve Covid-19 durumunda da bunun faydalarını görüyoruz diyebilirim.
Erisa: Evet, alternatif yakıtlardaki kullanımın artışını görmek gerçekten çok ilginç. Çok teşekkürler bu veriyi paylaştığınız için. Bu soruya eklemek istediğim son bir detay var. Kömür ile petrokok arasındaki kıyaslamayı sizin de yapmanız mümkün mü? Bu yakıtlar nasıl performans etti bu sene?
Ezgi: Bu yılın ilk yarısı için gerçekleşen ya da ilk 7 ay için gerçekleşen figürlerin yıl sonundan farklı olacağını öngörüyoruz. Temmuz ayını year-to-date Temmuz'u kıyaslarsak kömür tüketimlerimizde %4'lük bir azalma oldu, fuel mix içerisinde. Petrokokta aynı kaldı. Ama yıl sonunda fiyat değişikliği nedeniyle, kömürün daha avantajlı olması durumu, kömürün toplam yakıt bileşimi içindeki yerini arttıracak gibi görünüyor.
Erisa: Dağınıklık vermeniz mümkün mü yüzdelik olarak kömür ve petrokok kullanımının bu seneki?
Ezgi: Petrokok kullanım oranımız %72, Temmuz ayına kadar gerçekleşen, yıl başından Temmuz'a kadar gerçekleşen kümüle verilere baktığımızda. Kömür de %8 olarak gerçekleşti.
Erisa: Evet, çok teşekkür ederim bu değerli verileri paylaştığınız için. Son haftalarda Türk Lirasının da çok hızlı bir şekilde değer kaybettiğini görüyoruz. Bunun çimento sektörü üzerindeki etkileri nelerdir? İhracat yapmanızın kur volatelitesinden kaynaklanan riskleri kısmen de olsa azaltıcı bir etkisi oluyor mu?
Ezgi: Bizim üretim maliyetlerimiz kur değişikliğine karşı gerçekten çok hassas ve tabii ki de ihracat kur riskinin mitige edilmesi anlamında çok önemli bir unsur. Ancak daha önce de belirttiğim gibi bu iç bölgedeki fabrikalar için maalesef geçerli bir durum değil. Sadece kıyıda yer alan ve ihracat kabiliyeti olan fabrikalar için geçerli. Tabii ki ihracat miktarı artan fabrikalar için bu çok ciddi bir dengeleme unsuru olarak karşımıza çıktı. Ama bütün sektör için baktığımızda %100 bir iyileştirici etkisi olduğundan söz etmek maalesef mümkün değil.
Erisa: Evet, 2020 için Türkiye çimento sektörünün performansıyla ilgili görüşlerinizi alabilir miyiz? İç ve dış satışlar için şirketinizin özelinde ve Türkiye genelindeki görünüm nasıl?
Ezgi: Rakamlara baktığımız zaman Türkiye piyasasında ihracatın yıl sonunda 28-30 milyon tonla kapanmasını bekliyoruz. Bu geçtiğimiz yıla göre çok ciddi bir artış, %20'lik bir artışı temsil ediyor. İç piyasaya baktığımızdaysa geçtiğimiz yıla göre %3'lük bir düşüş öngörüyoruz. Görünen o ki toplam üretim bir önceki yıla benzer olacak, orada çok dramatik bir değişiklik olmayacak. Ama tabii ki bu rakamlar bugün baktığımız yerden kabullerimizle söyleyebildiğimiz rakamlar. Bildiğiniz gibi 2020 birçok sürprizle geldi, sadece epidemi değil, doğal afetler, politik meseleler ve saire. Dolayısıyla bu tip bir belirsizlik altında, bu kadar belirsizlik altında neler yaşayacağız, onu hep birlikte göreceğiz.
Erisa: Aynen, katılıyorum size. Birçok gelişmelerle geldi bu sene. Ezgi Hanım, değerli görüşleriniz için çok teşekkür ederim. Bu podcast'i beğendiyseniz Petrokok Podcast serisinin diğer episode'larını da takip edebilirsiniz. Argus'un petrokok piyasasıyla ilgili daha bilgi almak için ise lütfen argusmedia.com/petcoke linkinden tıklayın. Teşekkürler.
